Sa sút trí tuệ là sự suy giảm trong chức năng nhận thức do các vấn đề ở mạch máu nuôi dưỡng não gây ra. Tỷ lệ sa sút trí tuệ do mạch máu là 1-4% ở người trên 65 tuổi. Nguy cơ tăng rõ rệt theo tuổi.
Triệu chứng
Các triệu chứng khác nhau tuỳ theo khu vực não bị ảnh hưởng, bao gồm: lú lẫn, nói khó, hay quên, khó ngủ, kém minh mẫn, đi đứng không vững, tiểu rắt. Giảm sút khả năng tổ chức, tư duy hoặc hành động.
Chẩn đoán
- Hỏi bệnh sử và khám thực thể.
- Chụp cắt lớp vi tính (CT Scan), chụp cộng hưởng từ (MRI), chụp cắt lớp phát xạ positron (PET), siêu âm, thử nghiệm tâm lý học thần kinh.
Điều trị
Hiện chưa có biện pháp chữa khỏi sa sút trí tuệ do mạch máu. Tuy nhiên, các thuốc điều trị bệnh Alzheimer, như chất ức chế Cholinesterase (Donepezilm, Galantamine, Rivastigmine), Memantine (Namenda)… cũng tỏ ra có ích cho người bị tình trạng này.
Tổng quan bệnh Sa sút trí tuệ do mạch máu não
Sa sút trí tuệ do mạch máu là thuật ngữ khái quát mô tả những suy giảm trong chức năng nhận thức do các vấn đề ở mạch máu nuôi dưỡng não gây ra. Tỷ lệ sa sút trí tuệ do mạch máu là 1-4% ở người trên 65 tuổi. Nguy cơ tăng rõ rệt theo tuổi.
- Nguyên nhân hay gặp nhất là hẹp hoặc tắc hoàn toàn một hay nhiều mạch máu dẫn lên não.
- Những nguyên nhân khác gồm:
- Huyết áp thấp.
- Tổn thương não do xuất huyết não.
- Tổn thương mạch máu do những rối loạn như lupus ban đỏ hoặc viêm động mạch thái dương.
- Sa sút trí tuệ do mạch máu thường xảy ra đồng thời với bệnh Alzheimer. Nói cách khác, phần lớn người bị sa sút trí tuệ do mạch máu đều bị bệnh Alzheimer ở mức độ nào đó.
Nguyên nhân bệnh Sa sút trí tuệ do mạch máu não
- Tắc nghẽn các mạch máu trong não. Tắc nghẽn hoàn toàn động mạch trong não thường gây ra đột quỵ (nhồi máu), nhưng một số bị tắc không tạo ra triệu chứng đột quỵ. Những "nhồi máu não thầm lặng" tăng nguy cơ sa sút trí tuệ mạch máu. Nguy cơ gia tăng với số lượng nhồi máu trải nghiệm qua thời gian. Một loạt các sa sút trí tuệ mạch máu được gọi là nhồi máu mất trí nhớ. Bệnh tim và nhịp tim bất thường, chẳng hạn như rung nhĩ, có thể làm tăng nguy cơ đột quỵ.
- Thu hẹp các mạch máu trong não. Sa sút trí tuệ mạch máu cũng có thể xảy ra mà không có sự tắc nghẽn hoàn toàn động mạch. Các phần của não có thể được cung cấp oxy và dinh dưỡng không đủ do giảm lưu lượng máu từ động mạch bị thu hẹp bởi bệnh mạch máu.
- Huyết áp thấp thường xuyên.
- Thiệt hại não do xuất huyết não. Mạch máu thiệt hại từ các rối loạn như lupus ban đỏ hoặc viêm động mạch thái dương.
Phòng ngừa bệnh Sa sút trí tuệ do mạch máu não
- Giữ huyết áp trong giới hạn bình thường.
- Giảm lượng cholesterol trong máu bằng chế độ ăn và thuốc.
- Phòng ngừa bệnh tiểu đường với chế độ ăn hợp lý và tập thể dục đều đặn.
Điều trị bệnh Sa sút trí tuệ do mạch máu não
Hiện chưa có biện pháp chữa khỏi sa sút trí tuệ do mạch máu.
Tuy nhiên, các thuốc điều trị bệnh Alzheimer, như chất ức chế cholinesterase (donepezilm, galantamine, rivastigmine), memantine (Namenda)… cũng tỏ ra có ích cho người bị tình trạng này.